Câu 1/ Trang 51/ SGK Ngữ văn 9 Tập 1
Tìm bố cục của truyện
Trả lời
– Phần 1: Từ đầu đến “lo liệu như đối với cha mẹ đẻ mình”: Cuộc hôn nhân giữa Trương Sinh – Vũ Nương, và phẩm hạnh của nàng.
– Phần 2: Tiếp theo đến “nhưng việc trót đã qua rồi”: Nỗi oan khuất và cái chết bi thảm của Vũ Nương.
– Phần 3: Phần còn lại: Cuộc gặp gỡ giữa Phan Lang và Vũ Nương trong động Linh Phi. Vũ Nương được giải oan.
Câu 2/ Trang 51/ SGK Ngữ văn 9 Tập 1
Nhân vật Vũ Nương được miêu tả trong hoàn cảnh nào? Ở từng hoàn cảnh, Vũ Nương bộc lộ những đức tính gì?
Trả lời
– Hoàn cảnh 1: Trước khi về nhà chồng: Vũ Nương được giới thiệu người phụ nữ đẹp người, đẹp nết, “tính tình thùy mị, nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp”.
=> Vũ Nương bộc lộ là một người phụ nữ mang những tính cách, phẩm chất theo khuôn thước của xã hội phong kiến: Công – dung – ngôn – hạnh.
– Hoàn cảnh 2: Trong cuộc sống vợ chồng bình thường: Nàng hiểu chồng “có tính đa nghi”, “đối với vợ phòng ngừa quá sức”. Vũ Nương khéo léo cư xử đúng mực, nhường nhịn, giữ gìn khuôn phép nên không để lúc nào vợ chồng phải thất hòa.
=> Vũ Nương bộc lộ là một người phụ nữ đức hạnh, nết na, khôn khéo, hiểu chồng.
– Hoàn cảnh 3: Khi tiễn chồng đi lính nàng dặn dò chồng với những lời thiết tha, tình nghĩa: “Thiếp chẳng dám mong đeo được ấn phong hầu, mặc áo gấm trở về quê cũ, chỉ xin ngày về mang theo được hai chữ bình yên”; “Chỉ e việc quân khó liệu, thế giặc khôn lường. Giặc cuồng còn lẩn lút, quân triều còn gian lao”.
=> Vũ Nương thực sự là một người vợ dịu dàng, hết mực thương chồng, thương con và thật đáng trân trọng.
– Hoàn cảnh 4: Khi xa chồng “Cách biệt ba năm giữ gìn một tiết. Tô son điểm phấn từng đã nguôi lòng, ngõ liễu tường hoa chưa hề bén gót”; Nàng hết lòng chăm sóc mẹ chồng khi bà già yếu, ốm đau. Mẹ chồng mất, nàng hết lòng thương xót, phàm việc ma chay tế lễ thì lo liệu chu đáo như đối với cha mẹ đẻ mình; Một mình sinh con và nuôi dạy con khôn lớn.
=> Vũ Nương là một người vợ thủy chung, yêu thương chồng hết mực; một người con dâu hiếu thảo và một người mẹ yêu thương con hết mực.
– Hoàn cảnh 5: Khi bị chồng nghi oan: Nàng đã hết sức phân trần để chồng hiểu rõ tấm lòng trinh bạch của mình.
=> Nàng đã hết lời tha thiết, hết lòng nhún nhường để cứu vãn, hàn gắn hạnh phúc gia đình đang có nguy cơ bị tan vỡ.
– Hoàn cảnh 6: Khi sống dưới thủy cung: một lòng hướng về chồng con, quê hương và khao khát được đoàn tụ.
=> Trong trái tim người phụ nữ ấy chỉ có tình yêu, lòng bao dung và sự vị tha.
Tham khảo thêm bài giảng chi tiết: Chuyện người con gái Nam Xương – Nguyễn Dữ.
Câu 3/ Trang 51/ SGK Ngữ văn 9 Tập 1
Vì sao Vũ Nương phải chịu nỗi oan khuất? Từ đó em cảm nhận được điều gì về thân phận của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến?
Trả lời
– Vũ Nương phải chịu nỗi oan khuất là bởi:
+ Do cuộc hôn nhân không bình đẳng và do tính hay ghen, gia trưởng của Trương Sinh.
+ Do lễ giáo phong kiến hà khắc: Chế độ nam quyền đã dung túng, cổ vũ cho thói độc đoán, gia trưởng của người đàn ông, cho phép họ phá tan hạnh phúc mong manh của người phụ nữ.
+ Do chiến tranh phong kiến: Trương Sinh phải đi lính, thời gian xa cách đã làm ngọn lửa ghen tuông sẵn âm ỉ nay lại được thổi bùng lên, phá tan hạnh phúc gia đình.
– Thân phận của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến phải chịu nhiều áp bức, bất công và thiệt thòi. Họ không được làm chủ số phận, tình yêu và hạnh phúc của mình. Họ bị trói chặt trong những khuôn khổ của lễ giáo phong kiến, chịu tầng bậc của những khổ đau, bất hạnh.
Câu 4/ Trang 51/ SGK Ngữ văn 9 Tập 1
Hãy nêu nhận xét về cách dẫn dắt tình tiết câu chuyện, những lời trần thuật và những lời đối thoại trong truyện?
Trả lời
Trên cơ sở cốt truyện có sẵn trong kho tàng truyện cổ tích (Vợ chàng Trương), tác giả đã sáng tạo lại, sắp xếp, đưa thêm những yếu tố mới để câu chuyện trở nên hấp dẫn, đầy tính bất ngờ, mang ý nghĩa mới sâu sắc. Tác giả đã dẫn dắt câu chuyện có mở đầu, diễn biến, cao trào, thắt nút, cởi nút, kết thúc, kết hợp với nghệ thuật xây dựng lời thoại nhân vật sinh động, giàu kịch tính và lời dẫn chuyện giàu tính biểu cảm. Trong đó, các đoạn đối thoại, độc thoại của nhân vật có một vai trò hết sức quan trọng, chứng tỏ nghệ thuật dựng truyện đặc sắc của tác giả. Đặc biệt là đoạn nói về nỗi oan khuất của Vũ Nương:
– Tình huống truyện bất ngờ, căng thẳng
– Sự phát triển tâm lí nhân vật hợp lí: khởi đầu, đỉnh điểm
– Chi tiết cái bóng xuất hiện đẩy kịch tính lên đến cao trào.
Câu 5/ Trang 51/ SGK Ngữ văn 9 Tập 1
Tìm những yếu tố kì ảo trong truyện. Đưa những yếu tố kì ảo vào một câu chuyện quen thuộc, tác giả nhằm thể hiện điều gì?
Trả lời
– Những yếu tố kì ảo trong truyện “Chuyện người con gái Nam Xương”:
+ Chi tiết kì ảo thứ nhất: Phan Lang chiêm bao thấy người con gái áo xanh đến xin tha mạng, sáng hôm sau ông được người phường chài đem biếu con rùa mai xanh thì liền thả.
+ Chi tiết kì ảo thứ hai: Phan Lang chết đuối vì có công nên được Linh Phi cứu sống, gặp Vũ Nương, rồi được rẽ nước đưa về dương thế.
+ Chi tiết kì ảo thứ ba: Trương Sinh lập đàn giải oan ở bến Hoàng Giang, Vũ Nương ẩn hiện giữa dòng nói vọng vài lời từ biệt rồi biến mất.
– Đưa những yếu tố kì ảo vào một câu chuyện quen thuộc, tác giả nhằm thể hiện:
+ Làm nên đặc trưng của thể loại truyền kì.
+ Yếu tố thực đan xen yếu tố kì ảo làm cho câu chuyện thêm li kì, hấp dẫn và kích thích trí tưởng tượng của người đọc.
+ Làm tăng thêm giá trị hiện thực và ý nghĩa nhân văn cho tác phẩm.
Tham khảo thêm bài giảng chi tiết: Chuyện người con gái Nam Xương – Nguyễn Dữ.
